Báo Cáo Thương Mại Điện Tử Việt Nam 2024

Năm 2023, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam đã tiến hành khảo sát hơn 5.000 doanh nghiệp trên cả nước về tình hình ứng dụng thương mại điện tử. Đây là cơ sở để tạo nên báo cáo Thương Mại Điện Tử Việt Nam 2024. Báo cáo này cung cấp cái nhìn toàn diện về việc ứng dụng các công nghệ mới trong thương mại điện tử, phân tích về hạ tầng, nguồn nhân lực và các giao dịch B2C (doanh nghiệp với người tiêu dùng) và B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp).

Loại hình doanh nghiệp tham gia khảo sát

Trong khảo sát, các doanh nghiệp được chia thành ba nhóm chính: Doanh nghiệp Nhà nước, Doanh nghiệp ngoài Nhà nước và Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trong đó, doanh nghiệp ngoài Nhà nước chiếm đa số với 88% tổng số doanh nghiệp khảo sát. Một phần đáng chú ý là nhóm doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, với 37% doanh nghiệp cho biết nhà đầu tư nước ngoài có quyền chi phối, cao hơn so với 28% của năm trước.

Xét về quy mô, tỷ lệ các doanh nghiệp vừa và nhỏ (dưới 300 lao động) chiếm 88%, trong khi đó doanh nghiệp lớn (trên 300 lao động) chỉ chiếm 12%. Ngành Bán buôn và bán lẻ chiếm tỷ lệ cao nhất trong số các lĩnh vực kinh doanh của doanh nghiệp tham gia khảo sát với 23%, tiếp theo là Xây dựng (20%), Nông nghiệp – lâm nghiệp – thủy sản (13%), và Công nghiệp chế biến, chế tạo (11%).

Hạ tầng và nguồn nhân lực

Trong bối cảnh thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ, hạ tầng công nghệ thông tin và nguồn nhân lực đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự tăng trưởng bền vững của doanh nghiệp. Việc ứng dụng các công cụ hỗ trợ công việc và đầu tư vào hạ tầng CNTT, cùng với ưu tiên tuyển dụng nhân sự có kỹ năng chuyên môn về thương mại điện tử, đã trở thành xu hướng tất yếu. Các yếu tố này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp cạnh tranh trong thị trường số hóa.

Các công cụ hỗ trợ trong công việc

Các nền tảng nhắn tin và giao tiếp trực tuyến như Viber, WhatsApp, Skype, và Facebook Messenger đã trở thành công cụ phổ biến trong công việc hàng ngày của nhiều doanh nghiệp. Khảo sát cho thấy 53% doanh nghiệp có hơn 50% lao động sử dụng thường xuyên các công cụ này, trong khi đó 28% có từ 10% đến 50% lao động sử dụng, và 19% có dưới 10% lao động thường xuyên sử dụng. Đáng chú ý, các doanh nghiệp lớn có tỷ lệ lao động sử dụng các công cụ này thường xuyên cao hơn so với các doanh nghiệp vừa và nhỏ (68% so với 51%).

Mức độ ưu tiên nhân sự có kỹ năng về CNTT và TMĐT

Trong bối cảnh phát triển thương mại điện tử hướng đến năm 2025, nguồn nhân lực có kỹ năng về công nghệ thông tin (CNTT) và thương mại điện tử (TMĐT) ngày càng được chú trọng. Khảo sát cho thấy 64% doanh nghiệp ưu tiên tuyển dụng nhân sự có kỹ năng hoặc được đào tạo về CNTT và TMĐT. Đặc biệt, các doanh nghiệp lớn (85%) quan tâm hơn so với doanh nghiệp vừa và nhỏ (62%).

Hiệu quả đầu tư vào hạ tầng CNTT và TMĐT

Mặc dù tỷ lệ doanh nghiệp đánh giá hiệu quả đầu tư vào hạ tầng CNTT và TMĐT ở mức rất cao đã giảm so với năm trước, nhưng doanh nghiệp lớn vẫn đánh giá cao hơn so với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cụ thể, 35% doanh nghiệp lớn cho biết việc đầu tư mang lại hiệu quả rất cao, trong khi tỷ lệ này ở doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ là 13%.

Giao dịch thương mại điện tử B2C (doanh nghiệp với người tiêu dùng)

Giao dịch thương mại điện tử giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng (B2C) đang trở thành xu hướng quan trọng trong môi trường kinh doanh hiện đại. Các doanh nghiệp không chỉ đầu tư vào xây dựng website mà còn mở rộng hoạt động qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử và nền tảng di động. Những phương tiện này giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng nhanh chóng, nâng cao trải nghiệm người dùng và mở rộng kênh bán hàng hiệu quả, đồng thời tăng cường tương tác và cải thiện doanh thu.

Website doanh nghiệp

Website tiếp tục là kênh quan trọng giúp doanh nghiệp xây dựng thương hiệu trực tuyến bền vững. Tỷ lệ doanh nghiệp có website trong năm 2023 đạt 44%, không thay đổi nhiều so với các năm trước. Số liệu cho thấy doanh nghiệp có xu hướng lựa chọn tên miền .VN hơn so với tên miền .COM. Cụ thể, 41% doanh nghiệp sử dụng tên miền .VN, trong khi 47% sử dụng .COM. Đặc biệt, các doanh nghiệp lớn có xu hướng sử dụng tên miền .VN cao hơn hẳn so với doanh nghiệp nhỏ.

Ngoài ra, 66% doanh nghiệp cho biết website của họ đã tích hợp các tính năng tương tác trực tuyến như Zalo, Facebook. Các doanh nghiệp lớn có tỷ lệ tích hợp tính năng này cao hơn (78%) so với doanh nghiệp vừa và nhỏ (63%). Khi phản hồi với khách hàng, 44% doanh nghiệp sử dụng nhân sự tương tác trực tiếp và 17% sử dụng chatbot.

Kinh doanh qua mạng xã hội và sàn TMĐT

58% doanh nghiệp khảo sát cho biết họ có kinh doanh qua mạng xã hội như Facebook, Zalo, Instagram, mặc dù tỷ lệ này giảm so với năm trước. Ngoài ra, 24% doanh nghiệp đã bắt đầu tham gia kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử, và xu hướng này ngày càng phổ biến trong nửa cuối năm 2023.

Kinh doanh trên nền tảng di động

19% doanh nghiệp đã xây dựng phiên bản di động cho website của họ, trong đó các doanh nghiệp lớn chiếm tỷ lệ cao hơn so với doanh nghiệp vừa và nhỏ. 20% doanh nghiệp cũng có ứng dụng di động riêng để bán hàng, với thời gian trung bình khách hàng lưu lại trên các ứng dụng hoặc website di động phần lớn dưới 10 phút.

Giao dịch thương mại điện tử B2B (doanh nghiệp với doanh nghiệp)

Trong lĩnh vực thương mại điện tử B2B, các doanh nghiệp ngày càng chú trọng vào việc ứng dụng công nghệ để tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả kinh doanh. Việc sử dụng các phần mềm quản lý, chữ ký và hợp đồng điện tử đã trở thành tiêu chuẩn giúp đơn giản hóa các giao dịch. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng đánh giá cao hiệu quả từ hoạt động kinh doanh trực tuyến và giao dịch xuất nhập khẩu thông qua nền tảng thương mại điện tử, tạo điều kiện thúc đẩy mở rộng thị trường và gia tăng lợi nhuận.

Sử dụng phần mềm quản lý

47% doanh nghiệp sử dụng phần mềm quản lý nhân sự hàng ngày. Tuy nhiên, tỷ lệ doanh nghiệp sử dụng các phần mềm quản lý chuyên sâu như SCM (quản lý chuỗi cung ứng), CRM (quản lý quan hệ khách hàng) và ERP (lập kế hoạch nguồn lực doanh nghiệp) vẫn còn thấp. Trong đó, doanh nghiệp lớn có tỷ lệ sử dụng cao hơn đáng kể so với doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Sử dụng chữ ký và hợp đồng điện tử

Khảo sát cho thấy 75% doanh nghiệp đã sử dụng chữ ký điện tử, và 41% sử dụng hợp đồng điện tử trong giao dịch hàng ngày. Dịch vụ chứng thực hợp đồng điện tử cũng được 24% doanh nghiệp sử dụng, với tỷ lệ sử dụng trong doanh nghiệp lớn (46%) cao hơn nhiều so với doanh nghiệp vừa và nhỏ (22%).

Đánh giá hiệu quả kinh doanh trực tuyến

Đa số các doanh nghiệp (62%) cho biết họ đã chi dưới 10 triệu đồng cho hoạt động quảng bá website hoặc ứng dụng di động trong năm qua. Chỉ có 3% doanh nghiệp chi trên 100 triệu đồng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp lớn có mức chi cao hơn đáng kể, với 14% chi trên 100 triệu đồng, so với chỉ 1% của doanh nghiệp nhỏ.

Kênh mạng xã hội vẫn là phương tiện mang lại hiệu quả cao nhất cho các doanh nghiệp khi kinh doanh trực tuyến (34% doanh nghiệp đánh giá cao hiệu quả của mạng xã hội), theo sau đó là các kênh sàn thương mại điện tử, website, và ứng dụng di động.

Giao dịch xuất nhập khẩu

14% doanh nghiệp đã sử dụng website hoặc ứng dụng thương mại điện tử cho mục đích xuất nhập khẩu. Doanh nghiệp lớn có xu hướng sử dụng website/ứng dụng TMĐT cho xuất nhập khẩu cao hơn ba lần so với doanh nghiệp nhỏ. Phần lớn các giao dịch xuất khẩu qua thương mại điện tử được thực hiện thông qua các sàn thương mại điện tử.

Kết luận

Báo cáo Thương mại điện tử Việt Nam 2024 mang lại cái nhìn toàn diện về tình hình ứng dụng TMĐT tại Việt Nam. Qua các khảo sát, có thể thấy rõ xu hướng phát triển của thương mại điện tử tại Việt Nam, từ việc ứng dụng các công cụ công nghệ, ưu tiên nhân sự có kỹ năng CNTT, đến hiệu quả kinh doanh trực tuyến. Những phân tích này không chỉ giúp các doanh nghiệp định hướng phát triển, mà còn tạo cơ hội cho các cơ quan quản lý hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử trong những năm tới.

Bài viết liên quan:

• Bí Quyết Vận Hành Sàn Thương Mại Điện Tử Toàn Diện, Hiệu Quả
• Tình Hình Thị Trường Thương Mại Điện Tử Việt Nam Năm 2024
• Thương Mại Điện Tử B2C: Từ Mô Hình Đến Thực Thi Hiệu Quả
• Thông Tin Về Sàn Thương Mại Điện Tử Tiki Cho Người Kinh Doanh
• Hướng Dẫn Tham Gia Lazada Bán Hàng Online Hiệu Quả Từ A Đến Z
• Top 5 Sàn Thương Mại Điện Tử Quốc Tế Phổ Biến Nhất Hiện Nay
• Bí Quyết Bán Nông Sản Trên Sàn Thương Mại Điện Tử Thành Công
• Bí Quyết Phát Triển Thương Mại Điện Tử Hiệu Quả Từ A Đến Z